Szczepionka na stres
Szczepionka na stres
autorem artykułu jest Beata Markowska
Wydawałoby się, że relaks to nic prostszego. Dlaczego więc mamy takie problemy z naturalnym odprężeniem się?
Może dlatego, że pokutuje w nas piÄ™tno zasÅ‚użenia na odpoczynek, albo dlatego że rzadko widzieliÅ›my naszych rodziców podczas zabawy, a może dlatego, że ciÄ…gle przekÅ‚adamy to na później… Każdy z nas wie najlepiej dlaczego nie relaksuje siÄ™ zgodnie ze swoimi potrzebami, choć zapewne nieczÄ™sto siÄ™ nad tym zastanawia. Traktujemy siÄ™ dość mechanicznie, wymagamy od siebie ciÄ…gÅ‚ej pracy. Wracamy z pracy i bierzemy siÄ™ do pracy, w gÅ‚owie dalej mamy pracÄ™. CiÄ…gÅ‚e zmartwienia siedzÄ… nam nie tylko w gÅ‚owie, leżą na wÄ…trobie, blokujÄ… nasze serce i naszÄ… radość. Ile jeszcze wytrzymasz?
W dawnych czasach czÅ‚owiek reagowaÅ‚ na stres w dwojaki sposób: walczyÅ‚ albo uciekaÅ‚. Bez wzglÄ™du na to, którÄ… opcjÄ™ wybieraÅ‚ – mianownik byÅ‚ wspólny: mięśnie pracowaÅ‚y. Teraz strach ogarnia nasz umysÅ‚ tak samo jak przed wiekami, tylko reakcja jest zgoÅ‚a inna. Toczymy boje na sÅ‚owa, najczęściej na siedzÄ…co. Co z tego, kiedy pamięć komórkowa powoduje, że nasze mięśnie w reakcjach stresogennych napinajÄ… siÄ™ jak Neandertalczykowi. NapinajÄ… siÄ™ i tak już nam zostaje. napiÄ™cie mięśni nie ustÄ™puje, bo zamiast uderzyć pięściÄ…, lub wziąć nogi za pas uÅ›miechamy siÄ™, żeby nie stracić twarzy. Tracimy za to coÅ› znacznie cenniejszego, nasze zdrowie. Nie znajdujÄ…c innego ujÅ›cia, energia walki obraca siÄ™ przeciwko nam samym. Przybiera różnÄ… formÄ™: od bezsennoÅ›ci, poprzez syndrom jelita drażliwego, na zawale serca skoÅ„czywszy. Autoagresja jest formÄ… wyÅ‚adowania napiÄ™cia do wewnÄ…trz. Karzemy siebie za grzeczność. Depresja też jest nagrodÄ… za grzeczność.
W życiu, nad wyraz często spotykamy się z sytuacjami stresogennymi. Od problemów bytowych, nawału pracy w firmie, poprzez problemy z najbliższymi, na zwykłych codziennych kłopotach skończywszy.
Co robimy z emocjami, które nas dopadają? Najczęściej nic. Nic, oznacza, że nasz stres został skumulowany w ciele. Nasze ciało nie zapomina. W przeciwieństwie do nas. A każdego dnia dochodzą nowe napięcia. Ponieważ nie dajemy mu przerwy, organizm jest w permanentnym stanie gotowości bojowej, ciągle napięty. Nawet, kiedy śpimy nie potrafimy zregenerować naszych sił w pełni. Pomiary napięć podczas snu pokazują, że jeśli położymy się spać w stanie napięcia, podczas snu napięcie to zmniejszy się tylko nieznacznie.
Skumulowane napięcie prowadzi do niebezpiecznego wyniszczenia organizmu, szczególnie, jeśli stan ten utrzymuje się przez lata. Nierozładowany stres, nieumiejętność relaksu może skutkować szeregiem dolegliwości a nawet chorób. Wśród nich najczęstsze to: bezsenność, choroby serca, alergie, astma, napady lęku, depresja, migrena, owrzodzenie żołądka, bóle mięsni, załamania nerwowe, cukrzyca, choroby wirusowe, wysypka, bóle krzyża, rozwolnienie, zgaga, nieżyt jelit, trudności z trawieniem, nowotwory, artretyzm.
Poniżej znajdziecie przegląd technik relaksacji, które mogą wzbogacić nasze własne, sprawdzone metody. Warto wypróbować wszystkie sposoby i sprawdzić, które najbardziej pomagają, z którymi czujemy się najlepiej i do nas przemawiają.
1. Najprostszą formą relaksacji jest ruch. To jest to, co naszym mięśniom i umysłowi potrzebne jest najbardziej. Ruch jest dobry w każdej postaci. Najlepiej takiej, która jest odpowiednia dla naszego wieku, naszych predyspozycji i chęci.
2. Masaż i inne formy pracy z ciałem, np. technika Aleksandra, metoda Feldenkreisa, polarity, kinezjologia, refleksoterapia, masaże Ma-Uri czy Lomi-Lomi.
Masaż to forma relaksacji, która mnie z relaksem kojarzy się najbardziej. Szczególnie, że w tym przypadku nie muszę nic robić. I to jest duży atut tej metody!
3. Trening autogenny Schultza opracowany został przez niemieckiego lekarza i terapeutę, w oparciu o techniki jogi.
Trening ten polega na monotonnym, stosunkowo długim powtarzaniu sobie sugestii dotyczących części naszego ciała. Na początek, możemy skupić się na swoich ramionach, albo rękach i monotonnie powtarzać przez kilka minut sugestię:
"Rozluźniam prawą rękę, rozluźniam prawą rękę, rozluźniam prawą rękę...
Moja prawa ręka staje sie ciężka, prawa ręka staje sie ciężka...
Coraz cięższa, coraz cięższa...
Moja prawa ręka jest bardzo ciężka, moja prawa ręka jest bardzo ciężka...
Odczuwam ciężar powstający w prawej ręce".
Następnie zaprzestajemy mówienia i przez moment wczuwamy się w odczucia płynące z tego rejonu ciała. Tą samą procedurę stosujemy w odniesieniu do innych części ciała. Za każdym razem po wypowiedzeniu sugestii pozostajemy przez moment w ciszy wsłuchując się w nasze ciało.
Uwaga: zdania wypowiadamy w myślach lub na głos. Możemy też słuchać kaset z nagranymi sugestiami.
4. Relaksacja Jacobsona
InnÄ…, bardzo popularnÄ… metodÄ… relaksacyjnÄ… jest tzw. "trening Jacobsona".
Polega on na naprzemiennym napinaniu i rozluźnianiu poszczególnych partii (grup mięśni) swojego ciała. Zazwyczaj zaczyna się od napinania prawej, a potem lewej nogi, następnie prawej, potem lewej ręki, z kolei mięśni brzucha, mięśni pleców, ramion i szyi i na końcu twarzy.
Każdy rejon ciała najczęściej napina się 2-3 razy. Po każdym napięciu (ok. 5 sekund) należy całkowicie rozluźnić ten obszar ciała i wczuwać się w stan rozluźnienia. Ćwiczący powinien odczuć różnicę, jaka pojawia się w odczuciach płynących z ciała, gdy mięśnie były napięte oraz gdy są rozluźnione.
Poniżej przykładowe ćwiczenia wg metody Jacobsona:
• ZaciÅ›nij obie pięści - zwróć uwagÄ™ na napiÄ™cie dÅ‚oni i przedramion - rozluźnij siÄ™.
• Wzrusz ramionami, podnieÅ› je jak najwyżej - zwróć uwagÄ™ na napiÄ™cie barków - rozluźnij siÄ™.
• Zmarszcz czoÅ‚o - zwróć uwagÄ™ na napiÄ™cie czoÅ‚a i okolicy oczu - rozluźnij siÄ™.
• ZaciÅ›nij powieki - odnotuj napiÄ™cie - rozluźnij mięśnie z lekko przymkniÄ™tymi oczami.
• ZaciÅ›nij zÄ™by - odnotuj napiÄ™cie w jamie ustnej i szczÄ™ce - odpocznij.
• Weź głęboki oddech i zatrzymaj powietrze - odnotuj napiÄ™cie klatki piersiowej i pleców - odpocznij.
• WciÄ…gnij brzuch, staraj siÄ™ docisnąć go do krÄ™gosÅ‚upa - odnotuj uczucie napiÄ™cia brzucha - rozluźnij siÄ™, oddychaj regularnie.
• Napnij poÅ›ladki tak, aby siÄ™ na nich lekko podnieść - zauważ napiÄ™cie - odpocznij.
• ÅšciÄ…gnij uda wyprostowujÄ…c nogi - zauważ napiÄ™cie - odpocznij.
• Skieruj palce u nóg do góry, ku twarzy - odnotuj napiÄ™cie stóp i Å‚ydek - odpocznij.
5. Muzykoterapia. Relaksacja dźwiękiem.
Włączamy jakąś spokojną muzykę, która nam odpowiada, kładziemy się lub rozkładamy wygodnie na fotelu, i przez około 20 minut jedynie wsłuchujemy w kojące dźwięki. Nie myślimy o niczym. Zmartwienia na chwilę odkładamy na bok. Można zamknąć oczy lub patrzeć na jakiś obrazek, z którym mamy przyjemne skojarzenia, przyglądać się cieniom, patrzeć na horyzont, na korony drzew.. Generalnie lepiej patrzeć na przedmioty położone dalej niż bliżej, wyżej niż niżej. Dzięki temu organ wzroku szybciej się odpręża. Najlepszym sposobem odprężenia jest wsłuchiwanie się w muzykę z zamkniętymi oczami. Zamknięte oczy dają nam lepszy kontakt z naszym ciałem, z emocjami. Obserwacja dźwięków wycisza wewnętrzne emocje, daje dystans do nich, stwarza przestrzeń, robi miejsce na światło, które łagodnie wpływa do naszej duszy.
6. Praktyka relaksacji poprzez oddech
• Najprostszy sposób Å›wiadomego oddychania jest nastÄ™pujÄ…cy:
Obserwujemy każdy swój wdech i wydech. Oddychamy przez nos, albo wdychamy powietrze nosem a wydychamy ustami. Obserwujemy nasz oddech oraz nadchodzÄ…ce wyobrażenia, myÅ›li, uczucia – nie walcz z nimi, nie próbuj usunąć ich ze Å›wiadomoÅ›ci, pozwól im pÅ‚ynąć jak strumieÅ„. Przypatruj siÄ™ tym wewnÄ™trznym doznaniom z pozycji „Å›wiadka”
• Dobrym sposobem pogłębiania relaksacji przez oddech jest skupianie siÄ™ na oddechu z jednoczesnym powtarzaniem w myÅ›lach sÅ‚owa klucza. Przy wdechu mówimy lub myÅ›limy wybrane sÅ‚owo, np. zdrowie, spokój, szczęście, wolność a przy wydechu np. napiÄ™cie, strach, opór, blokada. Niektórym Å‚atwiej jest liczyć oddechy - od jednego do dziesiÄ™ciu i od nowa (liczymy tylko wydechy). Ja lubiÄ™ przy wdechu powtarzać sÅ‚owo „przypÅ‚yw” a przy wydechu „odpÅ‚yw”.
Słowo klucz może być dowolne. Chodzi o to, aby dać zajęcie naszemu umysłowi, aby odpoczął od rutynowych problemów i też zajął się pracą z oddechem.
• Podczas wdechu otwieramy siÄ™ na odczucie, że pobieramy tlen i nowÄ…, ożywczÄ… energiÄ™ życia, która zasila nasze ciaÅ‚o, czakry i aurÄ™. Możemy wyobrażać sobie, że wdychamy jasne Å›wiatÅ‚o, które jest kwintesencjÄ… miÅ‚oÅ›ci, dobra, obfitoÅ›ci, akceptacji i spokoju. Jest peÅ‚niÄ…. Podczas wydechu wyobrażamy sobie, że wydychamy z siebie caÅ‚y zużyty dwutlenek wÄ™gla, starÄ… zużytÄ… i niepotrzebnÄ… energiÄ™, wszystkie napiÄ™cia, zmÄ™czenie, stres zmartwienia. Możemy wyobrażać sobie, że wydychamy starÄ… energiÄ™ w postaci szarego dymu.
• Dobrze jest stosujÄ…c relaksacjÄ™ oddechem uruchomić oddychanie przeponÄ…. O ile dla mężczyzn oddychanie „z brzucha” jest naturalne, kobiety oddychajÄ… klatkÄ… piersiowÄ…, co przy naszym pÅ‚ytkim oddechu koÅ„czy siÄ™ oddechem szczytami pÅ‚uc. JesteÅ›my permanentnie niedotlenione. Skutkuje to gorszÄ… pracÄ… wszystkich organów, z mózgiem włącznie.
• Technika rodem z Indii: wdychamy powietrze przez jednÄ… dziurkÄ™ nosa, zamykajÄ…c palcem drugie skrzydeÅ‚ko nosa, wydychamy drugÄ… dziurkÄ… od nosa, zamykajÄ…c skrzydeÅ‚ko pierwszej. I tak 10 razy, po czym zmiana.
• Oddech połączony: oddychamy spokojnie, głęboko nie robiÄ…c przerwy pomiÄ™dzy wdechem a wydechem. Staramy siÄ™ utrzymać pÅ‚ynność powietrza przepÅ‚ywajÄ…cego przez nasze ciaÅ‚o. Niech pÅ‚ynie bez zatrzymywania.
7. Medytacja transcendentalna
Usiądź na krześle lub małej poduszce, tak by twoje plecy były proste. Dłonie oprzyj na górnej części ud. Skup uwagę na oddechu: obserwuj, jak powietrze napełnia i opuszcza twoje ciało. Dzięki wyprostowanej pozycji oddech schodzi głęboko, aż do brzucha. Podczas wdechu najpierw powinny unosić się przepona oraz brzuch, dopiero później klatka piersiowa.
Wciągając powietrze, wolno powtarzaj w myśli sylabę OM, wydychając sylabę AH. Wdech powinien być krótszy niż wydech. Po wydechu zrób małą przerwę i powtórz w myśli sylabę HUM.
Postaraj się znaleźć swój naturalny rytm, by wdechy, wydechy, przerwy i powtarzane sylaby stworzyły coś w rodzaju harmonijnego tańca. Oddychaj świadomie, ale swobodnie, bez napięcia.
Jeśli zaczną pojawiać się w twojej głowie myśli, nie walcz z nimi. Ale też nie poświęcaj im uwagi. Po prostu obserwuj je jak płynące po niebie chmury. I wracaj do oddechu. Na początku pojawiające się myśli będą krążyć wokół spraw codziennych - głodu, zmęczenia, kłopotów w pracy, planów urlopowych. Z czasem mogą stać się głębsze i bardziej osobiste. Znoś je spokojnie i wracaj do oddechu i recytacji.
Zacznij od 5 minut i wydłużaj trening do pół godziny.
8. Wizualizacja jest świetnym sposobem relaksacji.
Polega na świadomym wywołaniu w naszym umyśle pozytywnego obrazu. W sprzedaży dostępne są wizualizacje prowadzone, nagrane na kasetach lub płytach CD. Możesz stworzyć własną wizualizację, w otoczeniu przyrody, które jest ci najbliższe, w którym czujesz się najlepiej.
Oto najprostsza i najszerzej dostępna wizualizacja: wystarczy zamknąć oczy i pomyśleć o czymś przyjemnym, jeśli lubimy morze - o tym, że jesteśmy nad morzem.
Poniżej przykładowa wizualizacja morza.
• UsiÄ…dź spokojnie i rozluźnij siÄ™. Weź kilka spokojnych oddechów, wdychajÄ…c przez nos i wydychajÄ…c powietrze gÅ‚oÅ›no przez usta. Zrób 5 takich oddechów.
• Oczy zamkniÄ™te. Wyobraź sobie, że znajdujesz siÄ™ na plaży. Czujesz pod stopami ciepÅ‚y piasek, na sobie ciepÅ‚o promieni sÅ‚onecznych. Otacza ciÄ™ cisza. SÅ‚ychać tylko odgÅ‚os morskich fal. Panuje absolutny spokój.
• CiepÅ‚a morska fala dotyka twych stóp, obmywa je. Twoje stopy rozluźniajÄ… siÄ™. Wyobraź sobie, że fala morska obmywa twe stopy kilkakrotnie.
• Po chwili, ciepÅ‚a fala morska powraca i obmywa caÅ‚e twoje nogi. Pod jej cudownym dotykiem, nogi stajÄ… siÄ™ lekkie i zrelaksowane.
• Powtórz tÄ™ scenkÄ™, wyobrażajÄ…c sobie kolejno pozostaÅ‚e części twojego ciaÅ‚a obmywane przez morskie fale: uda, biodra, brzuch, tułów, dÅ‚onie, rÄ™ce, szyjÄ™, twarz, gÅ‚owÄ™ i na koÅ„cu caÅ‚e twoje ciaÅ‚o.
• Kiedy już jesteÅ› caÅ‚kowicie rozluźniony, zobacz siebie na plaży, leżącego na piasku i poczuj na sobie dotyk ciepÅ‚ych promieni sÅ‚onecznych, które przekazujÄ… twemu ciaÅ‚u, oczyszczonemu przez morskie fale, ogromnÄ… energiÄ™ i siłę.
• Kiedy już osiÄ…gnÄ…Å‚eÅ› stan spokoju i totalnej bÅ‚ogoÅ›ci, postaraj siÄ™ wyciszyć myÅ›li. Jeżeli pojawia siÄ™ jakaÅ› myÅ›l, nie walcz z niÄ…, pozwól jej przepÅ‚ynąć nie zatrzymujÄ…c jej. PozostaÅ„ w tego rodzaju swoistej pustce jak najdÅ‚użej.
• Na koniec, zrób ponownie 5 wolnych i głębokich oddechów, otwórz powoli oczy i delikatnie porusz siÄ™, tak jakbyÅ› wychodziÅ‚ z dobroczynnego snu.
9. Aromatoterapia.
Dlaczego ta prosta metoda relaksacji jest tak skuteczna? M.in. dlatego, że zmysł powonienia ma bardzo silny związek z tą częścią mózgu, która odpowiada za emocje. Zastosowanie olejków zapachowych pomaga nie tylko w nawiązaniu kontaktu z naszym oddechem, ale także w przekształceniu emocji destrukcyjnych w pozytywne. Jak zatem możemy w najprostszy sposób przeprowadzić taką relaksację zapachami?
Wietrzymy dokładnie pomieszczenie przez 2-3 minuty. Następnie zamykamy okno i zapalamy świeczkę w kominku zapachowym. Do kominka nalewamy wody i wkraplamy olejek zapachowy (próbuj eksperymentować z mieszaniem kilku różnych zapachów).
Możesz włączyć jakąś przyjemną muzykę relaksacyjną, czy nagranie odgłosów przyrody. Usiądź wygodnie lub połóż się. Na chwilę wyłącz wszystkie myśli i jedynie koncentruj się na zapachu łagodnie wpływającym do twych płuc i obserwuj jak zmieniają się twoje emocje.
10. Medytacje OSHO
Osho przełamał dogmat statycznych medytacji. Pokazał, jak wiele innych działań poza nieruchomym siedzeniem w ściśle określonej pozycji może być medytacją.
Poniżej kilka wybranych medytacji:
o Medytacja tańca.
Tańcz. W jakikolwiek sposób. Niech twoje ciało porusza się tak jak chce. Nie kieruj swoim ciałem, lecz pozwól mu kierować tobą. Zatrać się w tańcu. Po 15 minutach znieruchomiej w pozycji stojącej lub siedzącej. Zamknij oczy i obserwuj wszystko, co się dzieje tak wewnątrz, jak i na zewnątrz ciała.
o Medytacja palacza.
Za każdym razem, kiedy bierzesz do rÄ™ki paczkÄ™ papierosów, rób to bardzo powoli. PrzyglÄ…daj siÄ™ ruchowi dÅ‚oni, nie spiesz siÄ™. BÄ…dź w peÅ‚ni czujny, Å›wiadomy, uważny. Potem wyjmij papierosa z paczki, ale nie tak jak zawsze, nieÅ›wiadomie, w poÅ›piechu, mechanicznie, tylko z peÅ‚nÄ… Å›wiadomoÅ›ciÄ… tego co robisz. Postukaj papierosem o kartonik opakowania, bardzo uważnie. PosÅ‚uchaj dźwiÄ™ku, jaki on wydaje, tak jak buddyÅ›ci zen sÅ‚uchajÄ… odgÅ‚osów samowara i gotujÄ…cej siÄ™ herbaty… i czujÄ… jej zapach. PowÄ…chaj papierosa. Włóż papierosa do ust z peÅ‚nÄ… Å›wiadomoÅ›ciÄ…. Zapal go. Ciesz siÄ™ każdym, nawet najdrobniejszym swoim ruchem. Podziel czynność palenia na szereg drobnych czynnoÅ›ci, tak abyÅ› stawaÅ‚ siÄ™ coraz bardziej Å›wiadomy procesu palenia. Potem zaciÄ…gnij siÄ™ dymem po raz pierwszy. WypeÅ‚nij pÅ‚uca dymem jak najgłębiej. Rozluźnij siÄ™. W taki sposób, bardzo wolno wypal caÅ‚ego papierosa.
o Medytacja śmiechu.
Rano po przebudzeniu się, a przed otwarciem oczu przeciągnij się jak kot, rozciągnij każdy mięsień swojego ciała. Po 3-4 minutach, wciąż z zamkniętymi oczami zacznij się śmiać i medytuj w ten sposób ok. 5 minut. Na początku śmiech będzie trochę wymuszony, ale z czasem stanie się gromki i szczery. Dojście do szczerego śmiechu może zająć nawet kilka dni. Dzieje się tak dlatego, że nie jesteśmy przyzwyczajeni do śmiania się bez powodu. W pewnym momencie jednak, doświadczenie nieuwarunkowanego śmiechu przyjdzie spontanicznie i zmieni jakość przeżywanego dnia.
Czy zauważyłeś, że kiedy śmiejesz się z całego serca, przez kilka chwil znajdujesz się w głębokim stanie medytacyjnym? Kiedy się śmiejemy myślenie zanika. Nie można bowiem śmiać się i myśleć jednocześnie. Jeśli naprawdę się śmiejesz przestajesz myśleć. Taniec i śmiech są najbardziej naturalnymi, najłatwiej dostępnymi wrotami do medytacji.
PamiÄ™tajmy też o tym, że relaksacja jest pewnÄ… umiejÄ™tnoÅ›ciÄ… – trzeba siÄ™ jej nauczyć. Na poczÄ…tku ćwiczenia mogÄ… wydać nam siÄ™ dziwne i Å›mieszne. I to też jest dobre. Każdy powód do Å›miechu jest dobry. Dopóki potrafimy siÄ™ Å›miać sami z siebie, nie jest jeszcze tak źle z nami.
Jeśli jednak żaden z powyższych sposobów relaksacji nie przypadł ci do gustu, zawsze pozostają te najprostsze i stosowane od wieków, pod każdą szerokością geograficzną
11. Patrzenie w płomień świecy czy w ogień siedząc przy ognisku lub przed kominkiem
12. Głaskanie zwierzaka
13. Przytulenie siÄ™ do drzewa (najlepiej brzozy)
14. Śmiech w każdej postaci.
Jak widać jest całe spektrum sposobów relaksacji. Pozytywów płynących z regularnej relaksacji jest jeszcze więcej.
Korzyści płynące z relaksacji to m.in.:
• natychmiastowa poprawa nastroju
• redukcja stresu, przywrócenie spokoju wewnÄ™trznego
• zwiÄ™kszenie wydolnoÅ›ci fizycznej
• zmniejszenie nadciÅ›nienia i poprawa pracy serca
• lepsza praca ukÅ‚adu trawiennego i wegetatywnego
• dziaÅ‚anie profilaktyczne przeciw wrzodom i kÅ‚opotom trawiennym
• zmniejszenie nerwowoÅ›ci
• poprawa funkcjonowanie pamiÄ™ci
• zdrowy dÅ‚ugi sen
• rozwój wyobraźni, kreatywnoÅ›ci
• wzmocnienie zaufania do siebie, wiara w swoje możliwoÅ›ci i poczucie bezpieczeÅ„stwa
Poprzez odprężenie mięśni zaoszczędzamy energię, którą tracimy będąc w stanie permanentnego napięcia. Mając więcej energii, rośnie nasz apetyt na życie i chęć do działania! Relaksacja przynosi nam stan wewnętrznej harmonii, akceptacji życia i radosnego oczekiwania. Dzięki temu emanujemy na innych spokojem, życzliwością i miłością. A świat odwdzięcza się nam tym samym.
Podarujmy więc sobie czas na relaks, coś więcej niż tylko chwilę dla siebie.
Beata Markowska
http://solaris-rozwojosobisty.pl/
--
http://www.solaris-rozwojosobisty.pl
Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl
Zobacz takze:
„Inwestowanie pasywne”
Dobre Płatności Internetowe
lato
Wędrówki człowieka - od Afryki do Longobardów
Powstanie nowe superlotnisko?